باورهای درست و غلط در تمام زمینهها وجود دارند؛ حرفهایی ظاهرا علمی که در اغلب موارد معلوم نیست برای نخستین بار از زبان کدام دانشمند شنیده شدهاند!
برخی عادات سالم برای حفظ سلامت چشمها از جمله رعایت یک رژیم غذایی متعادل، استفاده از عینکهای آفتابی استاندارد، معاینات منظم چشم پزشکی و … شناخته شده هستند.
با این حال چندین عادت غلط هم وجود دارند که میتوانند به سلامت چشمها آسیب برسانند و نیاز به اصلاح فوری دارند، از جمله:
1) نشستن نزدیک تلویزیون در کودکان، نشاندهنده ضعیف بودن چشم آنهاست
کودکان از توانایی انطباق بالاتری نسبت به بزرگسالان برخوردار هستند، در نتیجه معمولاً مطالب خواندنی را به چشمشان نزدیک میکنند یا نزدیک به تلویزیون مینشینند. هیچ دلیلی مبنی بر اینکه این عادت باعث آسیب به چشم شود وجود ندارد و معمولاً با رشد کودک به فراموشی سپرده میشود.
2) آب مروارید وقتی بهوجود میآید که دید نزدیک چشم ضعیف شود
این طور نیست. گاهی اوقات افراد مسن که قادر به مطالعه روزنامه یا مطالب در فاصلههای نزدیک نبودهاند، به مرور زمان مجدداً قادر به مطالعه مطالب بدون استفاده از عینک میشوند. این حالت به دلیل شروع روند آب مروارید و در نتیجه افزایش قدرت انکساری عدسی و دید نزدیک این افراد است. بنابراین در صورت اصلاح خود به خود نزدیکبینی در یک فرد مسن باید احتمال ایجاد آب مروارید را مطرح کرد.
3) جراحی آبمروارید تنها وقتی باید انجام شود که به طور کامل رسیده باشد
آب مروارید یک پرده ایجاد شده در جلوی چشم نیست بلکه حالت ابری و غبارآلود شدن عدسی چشم است. با توجه به روشهای جراحیای که قبلاً وجود داشت، عمل آبمروارید باید تا رسیدن (کامل شدن) آب مروارید به تعویق میافتاد اما در حال حاضر مختل شدن واضح بینایی را دلیل انجام عمل جراحی میدانند و همینکه اختلال بینایی باعث ناتوانی فرد در انجام کارهای روزمره یا مورد علاقه وی شود، میتواند تحت عمل جراحی آب مروارید قرار گیرد.
4) پیوند چشم انسان عملی است که در کشورهای پیشرفته انجام میشود
در حال حاضر عمل پیوند کامل چشم به دلیل ناتواناییهای علمی و عملی موجود غیر ممکن است. چشمها توسط ریسمانهای باریکی به نام عصب بینایی به مغز متصل میشوند. هر عصب بینایی حاوی بیش از یک میلیون رشته عصبی بوده و در نتیجه غیر قابل پیوند است، به همین دلیل چشمها هرگز از جایگاهشان به هنگام جراحی جدا نمیشوند. البته سالهاست که عمل پیوند قرنیه (قسمت شفاف و قدامی چشم) انجام میپذیرد و گاهی این عمل با عمل پیوند چشم اشتباه گرفته میشود.
5) رژیم غذایی فقیر
مصرف بیش از حد فست فودها و اجتناب از مصرف کافی میوه و سبزیجات، ویتامین ها، مواد معدنی و اسیدهای آمینه ضروری، خطر ابتلا به بیماریهای چشمی را تشدید میکند. سبزیهای برگ دار، میوههای رنگارنگ و ماهی باعث جلوگیری یا مدیریت بیماریهای چشمی وابسته به سن میشود.
6) محرومیت از خواب
کمبود خواب با قرمزی، ایجاد حلقههای تیره زیر چشم، چروک پوست زیر چشم، خشکی چشم و تاری دید همراه است.
7) مالش چشم
چروک شدن پوست اطراف چشم یکی از نشانههای اولیه بالا رفتن سن است، اما مالش چشم میتواند منجر به شکسته شدن عروق خونی کوچک زیر سطح پوست شود و افتادگی پلک و چین و چروک زیر چشم را تشدید کند. با این که راههای زیادی برای از بین بردن چروک زیر چشم از جمله تزریق بوتاکس یا جراحی زیبایی پلک وجود دارد، اما پیشگیری همیشه بهتر است.
8) فراموش کردن عینک آفتابی
اشعه فرابنفش خورشید یکی از خطرناکترین عوامل برای آسیب به چشمها و پلک است. قرار گیری در معرض نور خورشید منجر به برفکوری، آب مروارید، دژنراسیون ماکولا و ناخنک چشم و حتی سرطان پلک میشود. استفاده از عینکهای آفتابی برای محافظت از اشعه UV و اشعه HEV حتی در روزهای ابری ضروری است.
9) سیگار کشیدن
سیگار کشیدن تنها برای اعضایی از بدن مانند ریه، قلب، مغز و … خطرناک نیست بلکه میتواند برای چشم نیز اثرات منفی جبران ناپذیر داشته باشد. سیگار خطر ابتلا به بیماریهای چشمی مانند آب مروارید، دژنراسیون ماکولا، یووئیت (التهاب قسمتی از چشم که مجرای دستگاه یووه آ نامیده میشود که شامل عنبیه، جسم مژگانی و کروئید (مشیمیه) است)، خشکی چشم و ریتنوپاتی دیابتی را تشدید میکند. در واقع سیگاریها تا چهاربرابر بیشتر ممکن است کوری را در مقایسه با افراد غیر سیگاری تجربه کنند. خبر خوب این است که ترک سیگار بدون توجه به سن، میتواند خطر ابتلا به بیماریهای جدی چشمی را کاهش دهد.
10) ننوشیدن آب کافی
عدم نوشیدن حداقل ۸ لیوان آب در روز و دریافت یک رژیم غذایی با سدیم بالا، میتواند منجر به کاهش تولید اشک و از بین رفتن رطوبت محیط چشم شود و فرد را مستعد ابتلا به بیماریهای چشمی کند. خشکی چشم، قرمزی و پف کردگی پلکها از نشانههای کم آبی بدن است.
11) عدم مراجعه به چشم پزشک
معاینات منظم چشم میتواند مشکلات بینایی را قبل از ایجاد تشخیص دهد. چون بیماریهای تهدید کننده بینایی مانند گلوکوم اغلب هیچ علائم هشداردهندهای ندارند تا زمانی که از دست دادن دائمی دید اتفاق بیفتد.
12) مطالعه در نور کم به چشمها آسیب میرساند
استفاده از چشمها در نور کم باعث آسیب به آنها نمیشود. فراموش نکنید از زمانی که همه فعالیتهای مرتبط با بینایی مانند مطالعه و خیاطی، زیر نور شمع یا چراغهای نفتی و یا گازی صورت میگرفت، مدت زیادی نمیگذرد. اگر قرار بود این اتفاق بیفتد سالهای قبل همه باید نابینا میشدند! البته شکی نیست که همه افراد برای سهولت در مطالعه و جلوگیری از خستگی چشم باید از نور “مناسب” استفاده کنند.
13) عینک زدن (یا نزدن) باعث آسیب به چشم میشود
عینکها بهطور معمول جهت بهبود دید به کار میروند. عدماستفاده از عینک یا استفاده از عینک نامناسب باعث آسیب فیزیکی چشم نمیشود. در واقع عینک سبب تقویت و یا تضعیف بینایی نمیشود. باور غلط دیگری که وجود دارد این است که استفاده از عینک از سنین خردسالی موجب بدتر شدن قدرت بینایی میشود که این طور هم نیست.